Γλουτένη και εμμηνόπαυση – μύθοι και αλήθειες

Τι είναι η γλουτένη;

Η γλουτένη (από το λατινικό: (ουδ.) gluten/glutinis που σημαίνει «κόλλα») είναι μία πρωτεϊνικής φύσεως κολλώδης ύλη του ενδοσπερμίου πολλών δημητριακών καρπών, όπως του μαλακού σιταριού, του κριθαριού και της σίκαλης. Η γλουτένη αποτελείται από τις πρωτεΐνες γλοιαδίνη και γλουτελίνη.

Που βρίσκεται η γλουτένη;

Οι πρωτεΐνες των σιτηρών ονομάζονται αλβουμίνες και αποτελούνται κυρίως από γλουτένη, σε ποσοστό 80-85% και άλλες υδατοδιαλυτές πρωτεΐνες. Βρίσκεται  στο αλεύρι σίτου, επομένως και σε πληθώρα τροφίμων που έχουν σαν πρώτη ύλη το σιτάρι (ψωμί, φρυγανιές, παξιμάδια, δημητριακά, ζυμαρικά, αρτοπαρασκευάσματα κ.α.), αλλά υπάρχει και σαν συστατικό σε αρκετά τρόφιμα (αλλαντικά, κρεμώδη τυριά, επιδόρπια γιαουρτιού, σοκολατούχα γάλατα, μπύρα κ.α.) και φάρμακα. Είναι υπεύθυνη για την ελαστικότητα της ζύμης, βοηθώντας την να φουσκώσει και να κρατήσει το σχήμα της, δίνοντας στο τελικό προϊόν μια αφράτη υφή.

Δημητριακά με υψηλή περιεκτικότητα σε γλουτένη είναι: το σιτάρι και η σίκαλη.

Δημητριακά με ελάχιστη (ή και καθόλου) περιεκτικότητα σε γλουτένη είναι: Η βρώμη, το κριθάρι, το αλεύρι ντίνκελ ή Ζέα

Δημητριακά με ‘καθόλου’ περιεκτικότητα σε γλουτένη είναι: το κεχρί, το καλαμπόκι, το ρύζι, καθώς και ψευδο-δημητριακά όπως η κινόα, χαρούπι  και το φαγόπυρο.

Βοηθάει η διατροφή χωρίς γλουτένη στην απώλεια βάρους;

Η διατροφή χωρίς γλουτένη από μόνη της δεν είναι ικανή να προχωρήσει στην απώλεια βάρους όταν δεν εφαρμόζεται σωστά. Επομένως δεν αρκεί η στείρα οδηγία να μειωθεί η κατανάλωση γλουτένης, χρειάζεται σωστή καθοδήγηση από έμπειρο διατροφολόγο ώστε να γίνει η απαραίτητη διατροφική εκπαίδευση. Μπορεί κανείς να παρατηρήσει απώλεια βάρους όταν αποκλείσει από τη διατροφή του τα τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη, αφού προκαλείται ένα σημαντικό ενεργειακό έλλειμμα εξαιρώντας σχεδόν όλα τα αμυλούχα τρόφιμα. Ωστόσο, αν αντικαταστήσει τα τρόφιμα αυτά με τα υποκατάστατά τους χωρίς γλουτένη, μάλλον θα αυξήσει τελικά την ενεργειακή του πρόσληψη, αφού τα ειδικά τρόφιμα χωρίς γλουτένη περιέχουν μεγάλη ποσότητα σακχάρων και λίπους για να βελτιωθεί η γεύση τους.

Πως βοηθάει η διατροφή  χωρίς γλουτένη στην εμμηνόπαυση:

Προχωρώντας στη διαδικασία να εφαρμόσουμε στην κλιμακτήριο-εμμηνόπαυση μια διατροφή χωρίς γλουτένη αυτό θα μας βοηθήσει στο να αποφύγουμε τα trans λιπαρά, τα τσιμπολογήματα, τις τροφές που έχουν πολλές κενές θερμίδες και έτσι να αναζητήσουμε πιο υγιεινά τρόφιμα με λιγότερα λιπαρά και όχι κενές θερμίδες. Για παράδειγμα ένα άτομο που έχει κόψει τη γλουτένη δεν θα φάει τυροπιτάκια, λουκανοπιτάκια, ζύμες κλπ και έτσι θα αποφύγει πάρα πολλά trans λιπαρά. Αντίθετα μπορεί να αναζητήσει φρούτα, αυγό, λαχανικά κλπ.

Η διατροφή με τρόφιμα που έχουν ελάχιστη δυνατή περιεκτικότητα σε γλουτένη μας οδηγεί στη μείωση του εντερικού πρηξίματος. Κάποιες τροφές που περιέχουν γλουτένη ή κάποια σάκχαρα που είναι δύσκολο να διασπαστούν στο έντερο, οδηγούν σε αύξηση της παρουσίας παθογόνων μικροβίων. Σε ευαίσθητα άτομα, τα παθογόνα μικρόβια προξενούν βλάβη στους ισχυρούς δεσμούς που ενώνουν τα επιθηλιακά κύτταρα. Λόγω της βλάβης των ισχυρών δεσμών, ο εντερικός βλεννογόνος χάνει τη συνοχή του, με αποτέλεσμα μικρόβια, αλλεργιογόνα και χημικά να διαπερνούν τα επιθηλιακά κύτταρα και να εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Η συγκεκριμένη δυσλειτουργία, περιγράφεται ως αυξημένη εντερική διαπερατότητα ή διαπερατό έντερο.

Τι έχει συμβεί με το σιτάρι και την Γλουτένη τελευταίως?

Το στάρι είναι παγκόσμια το πρώτο δημητριακό στην κατανάλωση και αντίθετα με το στάρι που υπήρχε πριν από χιλιάδες χρόνια, σήμερα δεν μπορούμε πια να μιλάμε για ένα αγνό φυσικό δημητριακό. Η πολλαπλή γενετική μετάλλαξη που έχει γίνει επί δεκαετίες δυστυχώς δεν στοχεύει στην υγεία του ανθρώπου αλλά στην μέγιστη σοδιά για οικονομικούς λόγους!

Με τον σκοπό να δημιουργηθεί ένα δημητριακό που μεγαλώνει γρήγορα, να παράγει μεγάλους σπόρους, να είναι ανθεκτικό σε παράσιτα και να ταιριάζει απόλυτα στης ανάγκες της βιομηχανίας και παραγωγής αρτοποιίας βγήκε ένα δημητριακό με 50% γλουτένη!! Πριν από 50 χρόνια στο στάρι περιείχε μόνο 5% γλουτένη!! Αλλά όσο πιο πολύ γλουτένη υπάρχει σε ένα δημητριακό τόσο πιο βολικά και εύκολα χρησιμοποιείτε στην αρτοποιία και τα ζυμαρικά!!

Πως θα εφαρμόσω μια διατροφή χωρίς γλουτένη;

• Δεν επιλέγω τρόφιμα που γράφουν ‘’χωρίς γλουτένη ή gluten free’’ ,αλλά επιλέγω τρόφιμα που δεν έχουν από μόνα τους γλουτένη- ‘φυσικά’ (π.χ κινόα, βρώμη,κλπ)
• Αντικαθιστώ τα μακαρόνια με πατάτες ή ρύζι ή πουρέ
• Επιλέγω ψωμί ή κριτσίνια ή παξιμάδι από αλεύρι ντίνκελ, βρώμης, χαρουπιού ΠΡΟΣΟΧΗ…στα συστατικά να αναφέρεται από 100% αλεύρι βρώμης ή χαρουπιού και όχι τα παραπάνω να αποτελούν απλά ένα μέρος του αλευριού
• Αν θέλω να φάω κάτι γλυκό επιλέγω πιο παραδοσιακά γλυκά π.χ γλυκά του κουταλιού, λουκούμια, βανίλια (υποβρύχιο), σοκολάτα μαύρη και όχι σύνθετα του τύπου πάστες κλπ.

Δεν ξεxνώ:

Πίνω πολύ νερό, γυμνάζομαι και προσπαθώ να υιοθετήσω πιο υγιεινές συμπεριφορές… όλα μαζί λειτουργούν σαν ΟΜΑΔΑ